ಕುಂದಾಪ್ರ ಅಂದ್ರ ಗತಿಗೆ ಮದ್ಲ ನೆನ್ಪ್ ಆಪ್ದೆ ಕುಂದಾಪ್ರದ್ ಭಾಷಿ ಕಾಣಿ. ಅದ್ರ್ ವರ್ಚಸ್ಸೇ ಅಂತಾದ್ದ್. ಒಂದ್ಸಾರಿ ಈ ಭಾಷಿ ನಿಮ್ ಕೆಮಿಗ್ ಬಿದ್ರೆ ಗುತಾತ್ತ್, ನಮ್ ಕುಂದಾಪ್ರ ಅಪ್ಪಟ ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಂಸ್ಕ್ರತಿಯಿಂದ ತುಂಬಿ ತುಳಕ್ತಿತ್ ಅಂದಳಿ. ನಮ್ಗಂತೂ ಕುಂದಾಪ್ರ ಕನ್ನಡ ಮತಾಡುದೇ ಒಂದ್ ಖುಶಿ ಕಾಣಿ. ಅದ್ರ ಬ್ಯೆಲಿ ಎಂತ ಅಂದ್ ಕುಂದಾಪ್ರದಗ್ ಇಪ್ಪೋರಿಗೆ ಅಷ್ಟ್ ಗುತಾತಿಲ್ಲ. ಅವರಿಗೆ ದಿನಾ ಮಾತಾಡಿ ಅಭ್ಯಸು ಆಯಿರತ್ತ ಕಾಣಿ. ಹಾಂಗಾಯಿ ಎಂತದೂ ಅನ್ಸುದಿಲ್ಲ. ಅದೇ ಬೇರೆ ಉರಗ್ ಇಪ್ಪು ಕುಂದಾಪ್ರದ್ ಬದಿಯೋರ್ ನ ಕೇಂಡ್ ಕಾಣಿ. ಅವ್ರಿಗೆ ಗೊತ್ತಾಯಿತ್ ಕುಂದಾಪ್ರ ಕನ್ನಡು ಎಷ್ಟ್ ಚಂದು ಅಂದೇಳಿ.
ಇತ್ತಿತ್ಲಗೆ ಕುಂದಾಪ್ರದ ಜನ್ರೇ ಈ ಭಾಷಿ ಮಾತಾಡುಕೆ ನಾಚ್ಕಂತ್ರ. ಅದ್ರಗೂ ಈ ಕಾಲೆಜ್ ಮಕ್ಕಳ್, ಒಳ್ಳೆ ಕೆಲ್ಸಕ್ ಹ್ವಾಪರ್ ಮಾತಾಡುಕೇ ಹಿಂದು-ಮುಂದು ಕಾತ್ರ್. ಅವರಿಗೆ ಒಂತರಾ ಕೀಳರ್ಮಿ. ಎಲ್ಲ್ ನಾವ್ ಸದ್ರು ಆತ್ತೇನೊ ಅಂಬಂಗೆ. ಊರಗಿದ್ದರ ನಾಕ್ ದಿನದ್ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಬೆಂಗ್ಳೂರ್, ಬೋಂಬಾಯ್ ಬದಿಗೆ ಹೋಯಿ ಬಂದ್ಕಂಡ್ ಕಷ್ಟ ಪಟ್ಟ ಶುದ್ದ ಕನ್ನಡ ಮಾತಾಡುಕೆ ಸುರು ಮಾಡ್ತ್ರ. ಅವ್ರಿಗೆ ಅವ್ರ ಮಾತಿಂದಾನೇ ಸಸಾರು ಆತ್ತ್ ಗುತಾತಿಲ್ಲ.
ಹೇಳ್ಕಂದ್ರೆ, ನಾವ್ ನಮ್ಮ್ ಭಾಷಿ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಮ್ಮಿ ಪಡ್ಕ್. ನಿಮ್ಗೆ ಗೊತ್ತಿಪ್ಪೂಕೂ ಸಾಕ್. ಹೆಚ್ಚು ಕುಂದಾಪ್ರ ಕನ್ನಡನೇ ಬಳ್ಸಂಡ್ ಮಾಡಿದ್ದ್ ‘ಗುಲಾಬಿ ಟಾಕೀಸ್’ ಪಿಚ್ಚರಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸಿಕ್ಕಿತ್. ಕುಂದಾಪ್ರ ಕನ್ನಡದ ಹಾಡು, ನಾಟ್ಕ ಎಲ್ಲಾ ಬದಿಯಂಗೂ ಒಳ್ಳೆ ಹೆಸ್ರ ಮಾಡಿತ್. ಕುಂದಾಪ್ರ ಕನ್ನಡದಾಗೇ ಇನ್ನೂ ಕೆಲೊ ಪಿಚ್ಚರ್ ಎಲ್ಲಾ ಬಪ್ಪುದಿತ್ತ್. ಇಂದೆಲ್ಲಾ ಈ ಭಾಷೆನ ಜನ ಮೆಚ್ಕಂಡಿದ್ರಿಂದ ಆದ್ದ ಅಲ್ದಾ?
ಮತ್ತೊಂದ್ ವಿಷ್ಯಾ ಗೊತಿತಾ? ಕುಂದಾಪ್ರದೊರ್ ಕೆಲೊರಿದ್ರ್. ಅವ್ರ್ ಎಲ್ಲೂ ನಾವ್ ಕುಂದಾಪ್ರದ್ ಬದಿಯೋರ್ ಅಂದ್ ಹೇಳುದೆ ಇಲ್ಲ. ಬೆಂಗ್ಳೂರಿಗ್ ಹೋಯಿ ದೊಡ್ಡ ಹೆಸ್ರ ಮಾಡ್ಕಂಡ ನಾವ ಮಂಗ್ಳೂರಿನರ್ ಅಂದ ಹೇಳ್ತ್ರ್ ಅವರತ್ರ ಕೇಂಡ್ರೆ ಕುಂದಾಪ್ರ ಅಂದ್ರೆ ಬೇರೆ ಊರಿನರಿಗೆ ಗುತಾತಿಲ್ಲ ಅಂತ್ರ್ ಕಾಣಿ. ಅದ್ಕೆ ಹಿಂಗ್ ಹೇಳುದ್ ಅಂತ್ರ ಕಾಣಿ. ನಿಜ ಹೇಳ್ಕಂದ್ರೆ ನಾವ್ ಉಡ್ಪಿಕಿಂತ ಆಚಿಗ್ ಬಂದ್ ನಮ್ಮ ಕುಂದಾಪ್ರ ಭಾಷ್ಯಾಗ್ ಮಾತಾಡ್ರೆ, ಎಲ್ಲರೂ ಇಂಟ್ರೆಸ್ಟಿಂದ್ ಕೇಂತ್ರ. ಊರ ಆಚಿನರಿಗಲ್ಲ ನಮ್ಮ ಭಾಷಿ ಬಗ್ಗ್ ಕ್ಯೂರ್ಯಾಸಿಟಿ ಇತ್ತ್. ನಾವ್ ನಮ್ಮ ಬಾಷ್ಯಾಗ್ ಮಾತಾಡುವತಿಗೆ ಉಡುಪಿ, ಕಾರ್ಕಳ ಉಜಿರೆ, ಪುತ್ತೂರ್, ಮಂಗ್ಳೂರ್ ಬದಿಯರಲ್ಲ ನಾವ್ ಬೇರೆ ಗ್ರಹದಿಂದ ಬಂದಿತ್ ಅಂಬುತರ ಜೀವ್ ಹಾರ್ಕ ಬಾಯಿ ಬಾಯಿ ಕಾಂತ್ರ. ಕುಂದಾಪ್ರದರ್ಕಿಂತ್ ಜಾಸ್ತಿ ಅವ್ರೆ ಇಂಟರಸ್ಟ ತೋರ್ಸ್ತ್ರ. ಅಷ್ಟೊತ್ತಿಗೆ ನಮ್ಗು ಮಾತಾಡುಕ ಖುಶೀ ಆತ್ತ್. ನಾವ್ ಹಾಂಗೆ ದೂರ್ ಎಲ್ಲರೂ ಆಯಿಕಂಬ ಪರಿಸ್ತಿತಿ ಬಂದಲ್ಲ ಬೇರೆ ಊರಿನರ ಜೊತಿಗೆ ಹೊಂದಕ ಹ್ವಾಪತಿಗೆ ನಾವ್ ನಮ್ಮ ಭಾಷೆಗೆ ಮಾತಾಡ್ರೆ ಅಲ್ಲ್ ಐಡೆಂಟಿಟಿ ಸಿಕ್ಕುದ್ ನಮ್ಗೆ ಮತ್ಯಾರಿಗಲ್ಲ. ನಾವ್ ಮಾತಾಡು ಭಾಷ್ಯಾಂಗೆ ಹ್ವಾದಲ್ಲೆಲ್ಲ ನಾವ್ ಕುಂದಾಪ್ರದರ್ ಅಂದ ಅಚ್ಚೋತ್ತಿ ಬರ್ಕ. ನಾವ್ ಕಲುಕೆ, ಕೆಲ್ಸಕ್ಕೆ ಅಂದ ಹ್ವಾದಲ್ ಬೇರ್ ಬೇರೆ ಊರಿನ್ ಪ್ರೆಂಡ್ಸ್ ಎಲ್ಲಾ ಅವ್ರ ಮಾತ್ರ್ ಭಾಷ್ಯಾಗೆ ಪೋನಲ್ ಮಾತಾಡುದ್ ಕಾಂತಿಲ್ದಾ? ಹಂಗೇ ನಾವೂ ಅವಕಾಶು ಸಿಕ್ಕಳಿಕೆಲ್ಲಾ ನಮ್ ಭಾಷಿನೇ ಮಾತಾಡ್ಕ್. ನಮ್ ಭಾಷಿನ ಉಳ್ಸುದ್, ಬೆಳ್ಸುದ್ ಎಲ್ಲಾ ನಿಮ್ ಕೈಯಾಗಿತ್ತ್.
– ದಿಕ್ಷಾ ಹೆಗ್ಡೆ ಹರ್ಕೂರು